سیگار آیکاس (IQOS): بررسی جامع، مزایا، معایب و تأثیرات سلامتی

آیکاس (IQOS) یک فناوری نوین در صنعت تنباکو است که توسط شرکت فیلیپ موریس اینترنشنال (Philip Morris International) توسعه داده شده است. این دستگاه با استفاده از فناوری گرما بدون سوزاندن (Heat-Not-Burn)، تنباکو را در دمای پایین‌تری نسبت به سیگارهای معمولی گرم می‌کند تا نیکوتین آزاد شود، اما بدون ایجاد دود و خاکستر. در این مقاله، به بررسی کامل ویژگی‌ها، مزایا، معایب و تأثیرات این محصول بر سلامتی می‌پردازیم.

1. آیکاس چیست و چگونه کار می‌کند؟

آیکاس یک دستگاه الکترونیکی است که از باتری قابل شارژ برای گرم کردن تنباکو استفاده می‌کند. این دستگاه با قرار دادن یک فیلتر مخصوص به نام هیتس یا ترا درون دستگاه و فعال‌سازی آن، تنباکو را تا حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌کند. در مقایسه، سیگارهای معمولی در دمای حدود ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌سوزند که باعث آزاد شدن مواد شیمیایی مضر و دود غلیظ می‌شود.

اجزای اصلی آیکاس:

• 1. هولدر (Holder) – بخشی که فیلتر هیتس یا ترا در آن قرار می‌گیرد.
• 2. شارژر جیبی (Pocket Charger) – وسیله‌ای که هولدر را شارژ می‌کند.
• 3. HEETS یا TEREA – فیلترهای مخصوص که حاوی تنباکو فرآوری‌شده هستند.

2. مزایای استفاده از آیکاس

• الف- کاهش مواد مضر : تحقیقات نشان داده است که آئروسل (بخاری که از ایکاس تولید می‌شود) ۹۵٪ مواد شیمیایی مضر کمتری نسبت به دود سیگار دارد، زیرا فرآیند سوزاندن در آن انجام نمی‌شود. این موضوع به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با دخانیات مانند سرطان ریه و بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.
• ب- کاهش بوی نامطبوع : از آنجایی که آیکاس تنباکو را نمی‌سوزاند، بوی تولیدشده بسیار کمتر از سیگارهای معمولی است. این ویژگی برای افرادی که از بوی سیگار متنفرند، یک مزیت محسوب می‌شود.
• ج- عدم تولید خاکستر و کاهش دود ثانویه : سیگارهای معمولی خاکستر تولید می‌کنند که می‌تواند برای محیط‌زیست مضر باشد. آیکاس هیچ‌گونه خاکستری تولید نمی‌کند و دود ثانویه کمتری ایجاد می‌کند، که به معنای آسیب کمتر برای اطرافیان است.
• د- طراحی شیک و مدرن : برخلاف سیگارهای سنتی، آیکاس دارای طراحی مدرن، مینیمالیستی و جمع‌وجور است که حمل آن را آسان‌تر می‌کند.

3. معایب و نکات منفی آیکاس

• الف- حاوی نیکوتین است و اعتیادآور می‌باشد : هرچند میزان مواد شیمیایی مضر در IQOS کاهش یافته است، اما همچنان حاوی نیکوتین است که یک ماده اعتیادآور محسوب می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که افراد همچنان درگیر مصرف نیکوتین باقی بمانند.
• ب- هزینه بالای دستگاه و فیلترهای مصرفی : دستگاه IQOS قیمت بالایی دارد و همچنین فیلترهای هیتس یا ترا که در آن استفاده می‌شوند، در مقایسه با سیگارهای معمولی گران‌تر هستند. این موضوع ممکن است برای برخی مصرف‌کنندگان از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نباشد.
• ج- نیاز به شارژ مداوم : برخلاف سیگارهای معمولی که نیازی به شارژ ندارند، ایکاس باید مرتباً شارژ شود. یک بار شارژ کامل دستگاه، معمولاً برای حدود ۲۰ بار استفاده کافی است.
• د- تأثیرات سلامتی هنوز به‌طور کامل مشخص نیست : اگرچه ایکاس نسبت به سیگارهای سنتی مواد سمی کمتری دارد، اما تحقیقات کافی درباره تأثیرات بلندمدت آن بر سلامت انسان هنوز انجام نشده است. برخی از محققان معتقدند که استفاده طولانی‌مدت از IQOS همچنان ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های ریوی و قلبی را افزایش دهد.

4. تفاوت آیکاس با ویپ (Vape) و سیگارهای سنتی

سیگار سنتی	ویپ (Vape)	ایکاس	ویژگی
سوزاندن تنباکو	تبخیر مایعات نیکوتینی	گرم کردن تنباکو	روش کار
دارد	ندارد	دارد (هیتس/ترا)	نیاز به فیلتر تنباکو
دود	بخار	آئروسل	تولید دود/بخار
زیاد	تقریباً بدون بو	کمتر از سیگار سنتی	بوی نامطبوع
ثابت	قابل تنظیم	متغیر	میزان نیکوتین
زیاد	کمتر از سیگار	کمتر از سیگار ولی هنوز نامشخص	ضرر برای سلامت
ندارد	دارد	دارد	نیاز به شارژ

5. روش‌های صحیح استفاده از ایکاس

برای افزایش طول عمر دستگاه و تجربه بهتر، موارد زیر توصیه می‌شود:

• قبل از استفاده، اطمینان حاصل کنید که دستگاه کاملاً شارژ شده است.
• هنگام استفاده، فیلتر هیتس را به‌آرامی در دستگاه قرار دهید و از فشار بیش‌ازحد خودداری کنید.
• پس از هر بار استفاده، دستگاه را تمیز کنید تا باقی‌مانده تنباکو تجمع نکند و عملکرد آن کاهش نیابد.
• از فیلترهای اصلی و استاندارد استفاده کنید، زیرا استفاده از فیلترهای نامرغوب می‌تواند به دستگاه آسیب بزند.

6. نتیجه‌گیری: آیا آیکاس جایگزین مناسبی برای سیگار است؟

آیکاس یک جایگزین نسبتاً سالم‌تر برای سیگارهای سنتی محسوب می‌شود، زیرا فرآیند سوزاندن را حذف کرده و میزان مواد مضر را کاهش می‌دهد. با این حال، همچنان نیکوتین دارد و تحقیقات درباره اثرات بلندمدت آن ناقص است.

اگر به دنبال راهی برای کاهش ضررهای سیگار هستید، IQOS می‌تواند یک گزینه بهتر از سیگار سنتی باشد، اما برای ترک نیکوتین، بهترین راه‌حل هنوز ترک کامل مصرف محصولات نیکوتین‌دار است.

سوالات متداول درباره ایکاس

• 1. آیا سیگار ایکاس کاملاً بی‌خطر است؟

  خیر، این محصول همچنان حاوی نیکوتین است و می‌تواند اعتیادآور باشد. اما نسبت به سیگارهای معمولی ضرر کمتری دارد.

  
  

• 2. آیا می‌توان از ایکاس در مکان‌های عمومی استفاده کرد؟

  در برخی کشورها استفاده از آیکاس در اماکن عمومی ممنوع است، بنابراین قوانین محلی را بررسی کنید.

  
  

• 3. چرا برخی افراد استفاده از سیگار ایکاس را دوست ندارند؟

  برخی کاربران معتقدند که میزان نیکوتین آن کمتر از سیگار سنتی است و احساس کشیدن سیگار واقعی را به آن‌ها نمی‌دهد.

  
  

• 4. آیا IQOS به ترک سیگار کمک می‌کند؟

  برخی افراد توانسته‌اند با استفاده از ایکاس، سیگار را ترک کنند، اما همچنان جایگزینی برای نیکوتین است.